Fundacja Kultury Duchowej Pogranicza

Fundacja została zarejestrowana 24.05.2004 r. w Lublinie, choć przez wiele lat działała w sposób nieformalny bez rejestracji. W sensie formalno-prawnym jest więc młodą organizacją i nie ma jeszcze na swym koncie spektakularnych osiągnięć, natomiast jako zespół ludzi ma w swoim dorobku spore doświadczenie. Została założona przez osoby mieszkające i działające społecznie w regionach i miastach przygranicznych (Chełm, Zamość, Tomaszów Lubelski, Świdnik, Lublin, Hrubieszów). Powstała z  dwóch powodów – po pierwsze warunki obecne utrudniają, a niekiedy wręcz uniemożliwiają istnienie i działanie grup nieformalnych opartych wyłącznie na entuzjazmie i pasji. Po drugie, wiele działań Fundacji mieściło się w ramach statutu "organizacji pozarządowej" ale nie mogło być w pełni realizowanych ze względu na brak rejestracji. Rejestracja stała się więc naturalnym uzupełnieniem dotychczasowej działalności nieformalnej grupy, którą łączy świadomość wspólnoty dziejów i wielkiego bogactwa duchowego obszarów przygranicznych i wielkich potrzeb, które się z tym wiążą.  Determinacja działań wypływała z przekonania, iż terytoria przygraniczne zostały najbardziej doświadczone przez dyktat historii i znalazły się w sytuacji obszaru przygranicznego często wbrew woli ich mieszkańców. Status taki miał swoje negatywne i pozytywne skutki. Do tych pierwszych zaliczyć można oddalenie od ośrodków życia społecznego, ograniczenie swobody przemieszczania się, utrwalanie stereotypów społecznych i narodowych. Do skutków pozytywnych zaliczyć należy bliskie sąsiedztwo innych kultur, możliwość kultywowania specyfiki regionów. Co daje świetną okazję nauki funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego, które młoda polska demokracja musi szybko poznać.

Celem działań Fundacji jest popularyzacja wartości kultury pogranicza we wszystkich jej przejawach, kształtowanie umiejętności odbioru różnych tradycji lokalnych, budzenie i pogłębianie zainteresowań sytuacją społeczno-historyczną terenów przygranicznych, które w obecnym czasie przeżywają złożony okres, gdyż z peryferii Polski stały się peryferiami Unii Europejskiej. Ludzie tworzący  Fundację są przekonani, iż właściwa recepcja fenomenu granicy w swej istocie jest możliwa w kontekście lokalnych inicjatyw społecznych wyrażających się w przełamywaniu negatywnych skutków podziału i zaszłości historycznych. Fundacja poprzez swoje działania usiłuje upowszechniać pozytywne doświadczenia współpracy przygranicznej, jako sposobu przezwyciężenia skutków „żelaznej kurtyny” oraz jako sposobu przeciwstawienia się tworzeniu podobnej „kurtyny” na obrzeżach Unii Europejskiej.

Swoje cele realizuje poprzez: organizowanie różnych przedsięwzięć, konferencji, spotkań ekspedycji; prowadzenie warsztatów; badanie skutków społeczno-ekonomicznych powstałych w wyniku utworzenia granicy; popieranie samokształcenia w różnych dziedzinach kultury; utrzymywanie współpracy z innymi organizacjami o podobnych celach działania.

Fundacja liczy obecnie 20 członków: młodzież, studentów, naukowców, animatorów kultury, pedagogów i innych, którzy do tej pory nieformalnie, a od maja bieżącego roku już jako Fundacja angażowała się w wiele przedsięwzięć.

Początkowo jako nieformalna grupa członkowie Fundacji partycypowali w następujących projektach:

1. Z Uhrynowa przez Tarnoszyn do Lublina czyli translokacja drewnianego zabytku -  program ratowania spuścizny kulturowej polsko-ukraińskiego pogranicza i budowania społeczeństwa otwartego realizowany w latach od 1994 r. do 2003 roku. Nagrodzony przez Ministra Kultury 2003 roku „Sybillą-2002”.

2. Ekspedycja „Granica” – program, mający na celu integrację społeczności przygranicznych, badanie następstw powstałych w wyniku utworzenia granicy na terenie jednolitym kulturowo, realizowany w latach od 2002 r. do 2004 roku.

3. Wystawa fotograficzna „Korczmin wieś podzielona granicą” – historia i teraźniejszość. Prezentowana we Lwowie, Lublinie, Stajiwce w roku 2003.

4. Międzynarodowe Seminarium naukowe pt. Wołyń 1944 - mity, fakty, opinie. Organizowana wspólnie z Samorządem Europejskiego Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów w Lublinie w roku 2003.

5. Wydanie multimedialnej płyty  pt. „Ikona i muzyka cerkiewna”, mającej na celu prezentację szerokiemu kołu melomanów muzyki i sztuki bizantyjskiego kręgu kulturowego. Płyta jest wynikiem współpracy z wydawnictwem  „ArtCD” z Chełma (dyrektor wydawnictwa jest członkiem Zarządu Fundacji KDP), Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, Parafii Greckokatolickiej w Lublinie. Realizacja projektu w latach 2002/2003.

6. Ekspedycja pt. „Śladami wschodniej tradycji w Polsce” -  prezentacja terenów pogranicza jako regionu przenikania się kultury wschodniej i zachodniej. Organizowana przy udziale studentów Uniwersytetu Lwowskiego oraz Europejskiego Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów w Lublinie w roku 2003.

7. Organizacja koncertów w latach 2003/2004 z udziałem chórów  i zespołów: „Stritennia”, ”Orkiestra Św. Mikołaja”, „Odpust zupełny”, ”Kataryna”, „Missio Musica”, kapela „Drewutnia”, „Soli Deo” oraz  kwartetu smyczkowego „ Klassik-Modern” ze Lwowa.

 Od momentu rejestracji, Fundacja współorganizowała następujące projekty: 

1. Międzynarodowa Konferencja ”Granice Europy” –  z perspektywy polskiej, ukraińskiej i żydowskiej. Organizowana w maju 2004 r. we współpracy z Muzeum Lubelskim oraz Komisją Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych PAN w Lublinie.

2. Międzynarodowy program naukowo– kulturalno– integracyjny pt. „Korczmin/Korčmyn: trasgraniczny dialog kultur polskiej i ukraińskiej”. Organizowany przy wsparciu: Konsulatów Generalnych we Lwowie i Lublinie, Ministerstwa Kultury, Służb Konserwatorskich, Lubelskiego Urzędu Marszałkowskiego, Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego, Lwowskiej Obwodowej Administracji, polskiej i ukraińskiej Straży Granicznej, Policji, Straży Pożarnej, Wojska Polskiego, Służb Medycznych, Tomaszowskiego Starostwa Powiatowego, Sokalskiego Urzędu Rejonowego, Wydziałów Paszportowych we Lwowie i Lublinie, Urzędu Gminy Ulhówek, Urzędu Miejskiego w Bełzu, Sołectwa  wsi Korczmin, Rady Sołeckiej wsi Korcziwka, Sokalskiego „Karitas”, dziennikarzy z Polski i Ukrainy, dawnych i obecnych mieszkańców przygranicznych miejscowości, Grupy Kamieniarzy ”Magurycz”, Samorządu EKPiUU w Lublinie, Akademii Ukraińskiej Młodzieży ze Lwowa, Euroregionu Bug, Fundacji Wspomagania Wsi, Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, Regionalnego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków, Szkoły Podstawowej w Ulhówku oraz Stajiwce. Projekt realizowany w okresie od maja do września 2004 r.

3. Międzynarodowe Seminarium praktyczno- naukowe organizowane w sierpniu 2004 r. nt. „Korczmin w szerszym kontekście granicy: przeszłość, teraźniejszość, przyszłość” w Ulhówku.

Ze względu na fakt, iż Fundacja została zarejestrowana w 25.05.2004 roku, nie otrzymywała do tej pory środków, w związku z tym  jej działalność od momentu rejestracji ograniczała się do współorganizacji i wspierania realizowanych projektów wolontariuszami.

Biorąc pod uwagę kilku miesięczny czas swojej oficjalnej działalności Fundacja Kultury Duchowej Pogranicza w tym okresie nie dysponowała środkami finansowymi, i z tego powodu nie jest możliwe przedstawienie sprawozdania finansowego i dokumentu CIT-8.

Stefan Batruch
Prezes „Fundacja Kultury Duchowej Pogranicza”

Wszystkie osoby dobrej woli prosimy o wsparcie działań fundacji

Fundacja Kultury Duchowej Pogranicza
Bank BPH S.A. o/Lublin
03 1060 0076 0000 3200 0103 7387